Саха норуодунай суруйааччыта Василий Егорович Васильев- Харысхал 70 сааһын көрсө
Васильев Василий Егорович — Харысхал 1950 сыллаахха сэтинньи 6 күнүгэр Амма оройуонун Соморсун нэһилиэгин Мээндиги учаастагар төрөөбүтэ. 1968 с. оскуоланы бүтэрээт, холкуоска тырахтарыыһынан үлэлээбитэ. 1969-1974 сылларга Саха госуниверситетыгар үөрэммитэ. “Кыым”, «Саха сирэ» хаһыаттар кэрэспэдьиэннэринэн, собкорунан үлэлээбитэ. Айар үлэнэн 1975 сылтан дьарыктанар.
Бу күнү көрсө кини 2017 сыллаахха бэчээттэнэн тахсыбыт «Эргиллиэм хайаан да!» диэн кинигэтин билиһиннэрэбит.
Кинигэҕэ Саха театрын сыанатыгар испэктээк буолан турбут Харысхал биэс драмата киирбит: «Эргиллиэм хайаан да!» (2001) роман-пьеса, «Бастыҥ хатыыта» (2006) историческай драма, «Көмүөл» (2009) реквием-пьеса, «Учуутал» очерк-пьеса, «Тэпсиллибэт үтүө аат» (2016) реквием-пьеса. Бу норуот сэҥээриитин, биһирэбилин ылбыт испэктээктэр саха драматын, театрын историческай-документальнай хайысхатын салгыыллар.
Биллэрин курдук, Харысхал бу чинчийэр, айар үлэтэ 90-с сыллартан саҕаламмыта. Онон бу кинигэ өр кэмнээх айар үлэ, сындалҕаннаах айан, чинчийии түмүгэ, суруйааччы сахатын дьонугар дьоһун бэлэҕэ буолар.
Драма жанрыгар Баһылай Харысхал историческай драма хайысхатын тутуһан Саха театрын кытта өр кэмҥэ бииргэ үлэлэһэн кэллэ. Харысхал айар үлэтин сүрүн уратыта – Саха сирин историятын биллибэт чахчыларын чинчийии, ааспыт олоҕу бүгүҥҥү күнү кытта ситимнээн көрдөрүү. Кини пьесаларын сүрүн санаата: омук дьылҕата, ытык өйдөбүл, ытык иэс, Кэм уонна Личность диэн проблема тула түмүллэр.
Ааптар бу пьесаларын сүрүннүүр тиэмэтэ – репрессияҕа түбэспит, ааттара тэпсиллибит саха чулуу, ытык дьонун уобараһа. В.В. Никифоров-Күлүмнүүр, Г.В. Никифоров-Манньыаттаах уола, Ксенофонтовтар дьиэ кэргэн, М.А. Алексеев, И.Е. Винокуров үтүө ааттара докумуонунан эрэ буолбакка, уус-уран айымньы, искусство күүһүнэн бар дьоҥҥо төнүннэ, эргилиннэ.
Харысхал бу кинигэтэ – саха драматын, театрын историятыгар дойду историятын саҥалыы сыаналааһын уус-уран холобура буолар.
В. Васильев – Харысхал «Эргиллиэм хайаан да!» кинигэтин Национальнай библиотека электроннай библиотекатыгар киирэн аа5ыаххытын сөп.
Электроннай библиотека5а e.nlrs.ru суруттарарга персональнай библиотекарь өҥөтүнэн туттуоххутун сөп, бу нүөмэргэ эрий: 35-46-58
Источники:
Чолбон. — 2019. — №1
