Олунньу 13 күнэ Саха сирин үрдүнэн төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнэ.
Былыр-былыргыттан саха бүөбэйдээн, чочуйан-тупсаран кэлбит барҕа баайа ийэ тыла буолар. Төрөөбүт тыл киһи үөрэҕи-билиини кэбэҕэстик ылынар, өйө-санаата туругурар, майгыта-сигилитэ ситэр, иһирэх иэйиитэ уһуктар, өлбөт үйэлээҕи айар-тутар дьоҕура тобуллар айылҕаттан бэриллибит эйгэтэ буолар.
Саха бастакы президенэ Михаил Ефимович Николаев 1996 сыллааҕы ыйааҕынан саха норуотун маассабай суругун-бичигин төрүттээччи, саха бастакы лингвист учуонайа Семен Андреевич Новгородов төрөөбүт күнүн олунньу 13 күнэ «Төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнэ» диэн биллэрбитэ. Бу бэлиэ күҥҥэ олунньу ый 13-15 күннэригэр В. Г. Белинскэй аатынан Кыраайы үөрэтэр бибилэтиэкэ «Мин ийэ тылым - саха тыла», «Ийэ тыл илгэтэ, төрүт тыл төлкөтө», «Ийэ тылым - төлкөм миэнэ, түөрэҕим миэнэ», «Сахалыы дьыктаан», «Доҕордоһуу оһуохайа» курдук араас хабааннаах тэрээһиннэри уһуйаан иитиллээччилэригэр, оскуола оҕолоругар, эдэр ыччакка анаан ыытта.
МИН ИЙЭ ТЫЛЫМ – САХА ТЫЛА
Олунньу 13 күнүгэр «Мин ийэ тылым - саха тыла» диэн ааттаах Аксинья уонна Наталья Посельскайдар ааттарынан балет оскуолатыгар бибилэтиэкэ үлэһиттэрэ хайа да омук төрөөбүт тылын билэр, таптыыр, сыаналыыр кэнчээри ыччаттаах буоллаҕына, салгыы сайдар, барҕарар кыахтанар диэн сыаллаах библиотечнай уруок ыытта. Тэрээһин саҕаланыытыгар оскуола үөрэнээччилэрэ саха тыла кэрэтин, тылбыт сайда, чэчирии турдун диэн саха суруйааччыларын, тумус туттар дьоммут төрөөбүт тыл туһунан хоһооннорун дорҕоонноохтук аахтылар.
Оҕолор саха бастакы лингвиһэ, сахалыы бастакы суругу-бичиги олохтообут үтүөкэн киһибит С.А.Новгородов олорон ааспыт кылгас да буоллар чаҕылхай олоҕун туһунан болҕойон олорон боччумнаахтык иһиттилэр, тыл оонньууларыгар көхтөөхтүк кытыннылар.
Библиотека тиһигин сайтыгар «Ийэ тыл илгэтэ, төрүт тыл төлкөтө» диэн виртуальнай выставка таҥыллан таҕыста. Сахабыт тыла самныбакка сайдарын туһугар араас кэмҥэ туруулаһан үлэлээбит чинчийээччилэр үлэлэрэ сырдатылынна.
ДОҔОРДОҺУУ ОҺУОХАЙА
Төрөөбүт тыл уонна сурук-бичик күнүгэр аналлаах тэрээһин чэрчитинэн «Доҕордоһуу оһуохайа» Белинскэй аатынан Кыраайы үөрэтэр бибилэтиэкэ ааҕар саалатыгар дьиэрэйдэ. Оһуохайы Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх этээччитэ, хомусчут Иванова Мария Марковна таһаарда. Оһуохай түһүлгэтигэр Дьокуускай куорат олохтоохторо уонна ыалдьыттара көхтөөхтук кытыннылар. «Саха Оһуохайа – сарсыҥҥылаах! Саха тыла – саргылаах! Саха омуга – кэнэҕэскилээх!» – диэн алгыс тылынан доҕордоһуу оһуохайа түмүктэннэ.
САХАЛЫЫ ДЬЫКТААН
Олунньу ый 13 уонна 15 күннэригэр, 2014 сылтан 11-с төгүлүн ыытыллар үгэскэ кубулуйбут өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн Хотугулуу-Илиҥҥи бэдэрээлинэй үнүбүрсүтүөт уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин Национальнай бибилэтиэкэтэ тэрийэн ыытар сахалыы дьыктааны суруйуу аахсыйа В. Г. Белинскэй аатынан кыраайы үөрэтэр бибилэтиэкэ иһинэн ыытылынна.
Быйылгы дьыктаан саха суруйааччыта, прозаик, поэт, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа Тимофей Егорович Сметанин «Кыайбыттар ыһыахтара» диэн 1945 сыллаахха суруллубут Берлини ылыы, өстөөҕү бүтэһиктээхтик урусхаллааһын курдук улуу событиялар тустарынан үрдүк көтөҕүллүүлээхтик, чаҕылхай тылынан-өһүнэн суруллубут 19 этииттэн, 206 тылтан турар айымньытыттан быһа тардыы талыллан ааҕылынна.
Дьыктааны сааһыттан, идэтиттэн тутулуга суох ким баҕалаах барыта суруйда. Бэрэбиэркэлээһиҥҥэ кылаабынай дьүүллүүр сүбэ быһыытынан Дьокуускай куорат 21, 23, 38 №-дээх оскуолаларын саха тылын уонна литературатын учууталлара Гаврильева Вера Святославовна, Прокопьева Мария Егоровна, Тапыева Варвара Анатольевна, Иванова Наталья Александровна үлэлээтилэр уонна сыаналаатылар.
Дьыктаан түмүгүнэн уопсайа 78 киһиттэн «5» сыанаҕа 25 кыттааччы суруйда. Хас биирдии кыттааччыга туоһу сурук туттарылынна. Онтон бастыҥтан бастыҥ үлэлээхтэр Добун суруктарынан наҕараадаланыахтара. Бары кыттыбыт дьоҥҥо барҕа махталбытын тиэрдэбит.
Саха тылын үөрэтиҥ, таптааҥ, ытыктааҥ, төрөөбүт тылгытынан суруллубут кинигэлэри ааҕыҥ-сэргээҥ, билиигитин хаҥатыҥ!
